A) Yatırım Fonu Katılma Paylarının Geçici Hesaplara Aktarımında Vergilendirme
Önceki duyurularımızda da belirtildiği üzere, zamanaşımına uğrayan yatırım fonu katılma paylarının yatırım kuruluşları nezdindeki YTM hesaplarına geçici aktarım işleminde, vergiyi doğuran olay meydana gelmediğinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması ancak alış tarihi ve alış maliyeti bilgisinin muhafaza edilmesi; kesin aktarım sırasında ise satış fiyatı ile alış maliyeti arasında fark üzerinden, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 67'nci maddesinin birinci fıkrası kapsamında gelir vergisi tevkifatı yapılarak net tutarın Merkezimiz hesaplarına aktarılması gerekmektedir[1].
B) YTM Geçici Hesaplarında Bulunan Nakdin Değerlendirilmesi
Yatırım kuruluşları nezdinde Merkezimiz adına açılmış olan geçici hesaplarda bulunan nakde ilişkin olarak;
(i) 1.000 TL'den daha düşük tutarlar için nemalandırma uygulaması bulunan yatırım kuruluşlarının mevcut uygulamalarına devam etmesi,
(ii) Nemalandırma işlemi yapmayan veya nemalandırma sınırı 1.000 TL'nın üstünde olan yatırım kuruluşlarında ise nemalandırma alt limitinin Merkezimiz hesapları için 1.000 TL olarak belirlenmesi ve Merkezimiz hesaplarında bulunan nakdin 1.000 TL'yi aşması durumunda nemalandırılması,
(iii) Nakit hesaba ait ekstrenin kesin aktarımı müteakip Merkezimize iletilmesi
gerekmektedir.
C) YTM Geçici Hesaplarında Bulunan Paylar
Yatırım Kuruluşları nezdinde Merkezimiz adına açılmış geçici hesaplarda bulunan paylarla ilgili olarak;
(i) Bedelsiz ve Merkezimiz lehine olan (rüçhan hakkı kullanım fiyatının payın borsa fiyatından düşük olması gibi) bedelli sermaye artırımlarına katılınması, bedelli sermaye artırımına katılmanın Merkezimiz lehine olmadığı durumlarda yeni pay alma kuponlarının ilgili piyasada satılması, bedelli sermaye artırımına katılım için gereken nakdin öncelikle Merkezimiz geçici hesabında bulunan nakitten karşılanması, anılan nakdin yeterli olmaması halinde Merkezimize bilgi verilmesi,
(ii) Pay alım tekliflerine katılım (ortaklıktan çıkarma-satma hakkı dahil) konusunda Merkezimize bilgi verilmesi ve Merkezimiz talepleri doğrultusunda hareket edilmesi
gerekmektedir.
D) Zamanaşımı Sürelerinin Durması ve Kesilmesi
(i) Ses Kayıtlarının Zamanaşımına Etkisi
Yatırım kuruluşu personeli ile telefonda görüşen kişinin kimlik tespitinin yapılarak veya ilgilinin hesap sahibi yatırımcı olduğuna kanaat getirilerek hesapla ilgili talep, işlem ya da talimata yönelik olarak tutulmuş ses kayıtlarının, yatırımcıların hesapları üzerindeki iradelerini gösterdiği ve bu iradeyi kayıt altına alma sorumluluğunun yatırım kuruluşunda olduğu gözetilerek; ilgili ses kayıtları zamanaşımını kesen bir durum olarak kabul edilebilecektir.
Mevzuatta öngörülen ses kaydı saklama süresinin dolmasına bağlı olarak ilgili ses kaydının artık saklanmadığı hallerde, ispat aracı olma niteliğinin ortadan kalkacağı dikkate alınarak; ilgili ses kayıtlarının zamanaşımını kesen bir durum olarak kabul edilebilmesi için, saklama süresi dolmuş olsa bile ses kaydının mevzuat hükümlerine uygun olarak ibraz edilebilir olması gerekmektedir.
(ii) Yatırımcı Tarafından Konulan Blokajların Zamanaşımına Etkisi
Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdindeki hesaplara, ilgili üyenin tasarruf yetkisini sınırlamaya yönelik olarak yatırımcılar tarafından blokaj konulması durumunda, on yıllık zamanaşımı süresi yatırımcı tarafından blokajın kaldırıldığı tarih itibarıyla işletilmeye başlar. Bu çerçevede, yatırım kuruluşlarının müşterilerce hesaplara konulan blokajları yatırımcı blokaj raporlarından takip etmeleri önem arz etmektedir.
(iii) Yatırımcı İradesi Olmaksızın Yapılan İşlemlerin Zamanaşımına Etkisi
Yatırımcı iradesi olmaksızın otomatik katılınan bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı, hesapta bulunan nakdin değerlendirilmesi ve kâr payı tahsili gibi işlemler zamanaşımını kesmez.
E) Zamanaşımına Uğrayacak Emanet ve Alacak Bulunmaması
Yatırım kuruluşları nezdinde bir sonraki yılda zamanaşımına uğrayacak kıymet bulunmaması halinde; durum hakkında içinde bulunulan yılın Mayıs ayı sonuna kadar Merkezimize bildirim yapılması gerekmektedir.
[1] Uygulamanın teyidi amacıyla konu hakkında Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan görüş alınmıştır.